Oil and politics

China, VS en Europa lonken naar Kaspische olie

Olav Velthuis – 5 juni 2004 – link

Als het om olie gaat, zijn alle ogen op de OPEC gericht. Maar de olie die West-Europeanen verbruiken, komt vooral uit Rusland. Ook de VS willen een minder dominante OPEC.

‘Als de olie in de Kaspische Zee op de markt komt, kan dat de druk op de olieprijzen verlichten’, zegt Sander Hansen, een ABN Amro-econoom die vorig jaar bij denktank Clingendael een boek schreef over de politiek van oliepijpleidingen. Maar de vraag is hoe die olie kan worden ontsloten. En door wie. ‘De VS wil dat de olie die daar zit, op de wereldmarkt terecht komt. Daardoor zou de wereld iets minder afhankelijk worden van de OPEC. De Amerikanen hebben dan ook een militaire aanwezigheid in die gebieden. En zij zorgden ervoor dat er momenteel een omstreden pijpleiding wordt aangelegd van de Kaspische Zee naar Turkije. Van daar af zal de olie in de toekomst per tanker naar het Westen gaan.’

Of Rusland en de voormalige Sovjet-republieken ook iets aan het huidige prijsniveau kunnen doen, valt echter te betwijfelen. ‘De angst die de olieprijs opdrijft, is een probleem van de korte termijn. Maar het prijseffect dat ontsluiting van de Kaspische Zee-olie kan hebben, komt pas op lange termijn’, zegt Hansen. Ook zijn voormalige collega Janssen betwijfelt of de dominantie van het Midden Oosten zal worden aangetast. ‘Rusland zit nu aan zijn maximum-capaciteit. Zij zijn daardoor niet in staat de prijs te benvloeden. Saudi-Arabie, dat over verreweg de grootste voorraden beschikt, kan zijn productievolume daarentegen zelf bepalen, en daarmee ook de prijs.’