Ik heb een aantal jaren het geluk gehad voor Natuurmonumenten te werken dus het groene hart is ook bij mij sterk aanwezig. Het Vroege Vogels nieuws dat het aantal leden weer gedaald was kwam niet als een verrassing maar wel de redenen die ze aanvoerden.
Opgeteld hebben de ruim honderd landelijke organisaties nu 3.883.108 leden of donateurs, 79.042 minder dan een jaar terug. De economische crisis wordt veel genoemd als oorzaak van de verliezen, maar ook de verminderde aandacht voor natuur en milieu spelen een rol hierin.
In mijn tijd was de daling al ingezet (dat geeft Vroege Vogels ook aan) maar werd die juist door “agressieve” ledenwinning zoveel mogelijk gecompenseerd. Dit is natuurlijk een onhoudbare situatie omdat agressieve instroom ook agressieve uitstroom in het jaar daarop betekent. Elk jaar moet je weer meer compenseren dan daarvoor.
Niet tegen te houden
De daling die we nu zien is naast een direct resultaat van de manier van ledenwerving ook een verandering in cultuur en maatschappij. Mensen geven nog steeds maar zijn veel explicieter en kritischer dan de jaren daarvoor. Het is vergelijkbaar met de politiek. Daar is ook niet iemand meer voor zijn leven lang bij een bepaalde partij er zijn steeds meer zwevende kiezers. Zo zijn er ook steeds meer zwevende donateurs / leden. De enige die hierbinnen standhouden zijn diegene die slim de media gebruiken (WNF), geen controversiële acties ondernemen (niet zoals Greenpeace dus) en vooral lokaal opereren (one issue partij – de landschappen). Ook de jaren aanwezigheid als grote speler en de daaraan gekoppelde geschiedenis en niet in staat zijn mee te gaan met de tijd heeft erg effect op deze organisaties.
Er is een nieuwe wind
Mensen worden niet meer ergens lid van, maar scharen zich graag achter (tijdelijke) concrete doelen waarvan ze weten dat het “goed terecht” komt en hun persoonlijk raakt.
Is dit een slechte ontwikkeling?
Ik denk van niet. Het houd in dat “het goede doel” persoonlijker wordt. Dat het niet alleen maar het afkopen van schuldgevoel is “ik ben lid van … hoor”. Maar dat de betrokkenheid en kennis juist is gegroeid. Dat de massa daarin soms, in de ogen van de organisaties, de verkeerde keus maakt is pech. Het gaat niet om hoe groot je uiteindelijk bent maar hoe vier en puur je achter je missie en visie staat en daar aansprekende handelsperspectieven op bied.
Ontstaan vs bestaansrecht
Organisaties ontstaan vaak vanuit een onderbuik gevoel, gevoel van onrecht, van nalatigheid. Laten ze vooral dicht bij die kern blijven. Tijden veranderen. Mensen en maatschappijen ook. Aard jezelf steeds weer en kijk of je nog steeds bestaansrecht hebt. Wees hard en rechtlijnig ten opzichte van jezelf. Kan en wil je werkelijk dat verschil maken ongeacht of dezelfde of veel mensen achter je staan? Of is het tijd om je te ontbinden om iets anders te laten ontstaan?
Ik hoop vooral dat de organisaties dit dalend ledenaantal niet gaan koppelen aan het falen als organisatie maar juist meer durven te gaan staan waar ze voor moeten staan, juist zichzelf hervinden in plaats van heruitvinden omwille het grote publiek aan zich te kunnen binden. Dit zal juist averechts werken omdat je daarmee je identiteit vertroebeld of in het ergste geval verliest.
Veranderen
Hiermee wil ik niet zeggen dat organisaties niet moeten veranderen. Natuurlijk wel. Je moet juist zo flexibel en dynamisch zijn als mogelijk vanuit die kern. De wereld verlangt het en het is het model van de toekomst. Maar denk niet dat omdat je er vandaag bent je er morgen ook nog zou moeten zijn. Er zijn teveel organisaties (en daar vallen de politieke partijen zeker ook onder) die je kunt betrappen op hetzelfde denkpatroon.
Mijn advies
Blijf jezelf zonder ego. Wees streng. Zie je dat iemand anders die het beter kan, sluit je aan of maak ruimte. Vasthouden aan iets wat is zorgt ervoor dat je niet kan grijpen wat er binnen bereik is. En als je een communicatiebureau nodig hebt om je identiteit te definiëren wordt het tijd om hard weg te rennen.
1