En over drie jaar zijn dat 36.000 mensen! Dat is lijkt me geweldig om te realiseren en ik denk dat ik de manier heb gevonden.
Waarom wil ik dat realiseren?
Omdat ik geloof dat als je een grote groep mensen weet vrij te spelen (van de malle molen van financieel je broek op houden) er bijzondere dingen gebeuren. Mensen worden eindelijk in staat gesteld andere keuzes te maken die beter bij hun passen waardoor het leven positief veranderd. Deze veranderingen en keuzes zullen inspireren en de persoon zal daardoor waardevoller worden voor de samenleving. En dat zal het ultieme bewijs worden dat een basisinkomen voor iedereen werkt.
Enig bewijs dat dat überhaupt zo is?
Ja. Er zijn door de decennia heen legio studies en projecten geweest waaruit steeds weer blijkt dat als je de mensen voldoende geld geeft om de regie over hun leven te nemen ze dit geld beter besteden dan welke van bovenaf opgelegde plan ook. En dat dit positief is voor het individu maar ook inhoudelijk voor de samenleving als geheel. En als klap op de vuurpijl is het ook nog eens goedkoper.
Maar het is ook nee. Het is altijd een minimaal bedrag geweest voor een x tijd. Meestal binnen een kleine specifieke doelgroep (mensen op de armoedegrens). Waar de onvoorwaardelijkheid vaak niet echt onvoorwaardelijk was. En het dus nooit voldoende was om werkelijk uit de armoede te komen. Het was vaak slechts een verlichting in plaats van dat het de kans bood om het echt anders aan te pakken.
Er komen toch basisinkomen experimenten? Is dat niet genoeg?
Weer nee. 53 gemeenten en steden denken erover en een 20tal gaan inderdaad het experiment aan en dat is natuurlijk super. Maar ook deze zijn allemaal kleinschalig, slechts voor specifieke groepen, de bedragen zijn discutabel en toch ook niet helemaal onvoorwaardelijk en iedere partij richt ze ook nog eens anders in. Goed om verschillende manieren te testen maar de kans dat dit zo impactvol gaat zijn dat we het samenleving breed willen of kunnen gaan uitrollen is klein.
Daarnaast loopt de landelijke politiek bij zo’n waanzinnige verandering op vele niveaus risico. Organisatorisch, inhoudelijk, budgettair, moreel en zelfs existentieel . Het kan je partij de kop kosten als het mis gaat. Er moet dus wel heel overtuigend bewijs liggen voordat het roer omgaat. De kans dat dit op korte termijn werkelijkheid wordt is klein. Politiek is een spel van trends en boekhouding geworden. Risicomijdend gedrag is de norm.
Hoe ik uiteindelijk 36.000 mensen wil vrijspelen
Met een stevige pot met geld. Maar waar geven we als samenleving dan relatief veel geld uit zonder dat het per definitie rendement oplevert?
We gokken meer dan 17 miljard weg
We houden van een gokje wagen op zijn tijd. Als samenleving pompen we daar per jaar zo’n 17 miljard van ons zuur verdiende geld in. Deels omdat we het gewoon een leuk spelletje vinden en deels om die waanzinnig kleine kans binnen te lopen voor het leven.
Dat is een stevig potje met geld. Maar daar is niet zomaar uit te tappen. Veel van die gokspelen zijn veel te versnipperd om te gebruiken voor het doel.
De loterijen
Dit is de ideale plek. Hier herverdelen we zo’n twee miljard. We spelen het vooral omdat we geen spijt willen hebben als de buurman het wel wint en natuurlijk omdat de belofte “leven als God in Frankrijk” uitermate aanlokkelijk is. Wie droomt daar nou niet van?
Maar daar wint toch maar een enkeling echt?
Ja. Elke loterij draait je een rad voor ogen over je winkans. Want die is kleiner dan welk ander gokspelletje ook. En ondanks dat we dat allemaal weten gaan we er voor. De grote prijzen (gemiddeld de helft van de te verdelen pot) gaat naar een zeer kleine groep mensen. Deel gaat naar de organisatie en belastingen (30%) en dan heb je ook nog een variabel deel voor goede doelen. Waardoor gemiddeld 99,9999% het moet doen met dat wat er nog van de wagen valt. Gemiddeld 0,145 cent op ieder ingezette euro.
Dat kan veel beter
Daar is dus nog veel winst te boeken. De 20% overhead kan zeker lager. Geen miljoenen prijzen meer uitkeren en geen aflaat naar goede doelen. Dan heb je ongeveer 80% echt te herverdelen. Hierdoor wordt de winkans groter dan welke loterij ook (en nog wat andere gokspelen).
Mijn hypothese
De “God in Frankrijk” prijs, hoe aanlokkelijk ook, is niet de grootste motivator waarom we meespelen. Primair willen we vooral ontzorgd worden. Zodat er ruimte komt om meer controle te krijgen over hoe we ons leven kunnen inrichten. Dus waarom niet de grote prijs dumpen en juist inzetten om zoveel mogelijk mensen met een juist bedrag over een langere tijd vrij te spelen?
Wat is er minimaal nodig om te ontzorgen?
Het moet meer zijn dan het minimumloon, genoeg om van baan te kunnen wisselen. Het moet lang genoeg duren om lange termijn keuzes te kunnen maken, het moet genoeg zijn om te kunnen experimenteren. En het moet de kosten van een modaal gezin redelijk kunnen dekken.
Wat gaat de loterij bieden?
Het is nog even zoeken naar de werkelijke “sweet spot”. Maar voor nu denken we aan elke maand een vast geldbedrag van 3000 euro te storten voor een periode van 3 jaar (108.000 in totaal). Je kans op deze prijs is gegarandeerd 1 op 10.000. Een veel grotere winkans dan alle andere loterijen en nog wat kansspelen.
De winkans voor bedragen van €100.000 euro of meer zijn nu
- Lotto: 1:200.000
- Staatsloterij: 1:400.000
- Postcode Loterij: 1:35.000
- Vriendenloterij: 1:237.500
- Bankgiroloterij: geen gegevens over gevonden
Mooi. Maar hoe ga je het doen?
Het bedrijfsmodel is een eitje natuurlijk. Loterijen hebben we al honderden jaren. Het is vooral de aanloop die een uitdaging is. Hoe verover je voldoende marktaandeel? Wat zijn goede samenwerkingsverbanden? Wat is het minimale bedrag waarop mensen het gokje willen wagen. Waar vind je het startkapitaal? Wat zijn de regels die je moet opstellen? Vergunningen. Veiligheid, organisatie, duurzaamheid. Dat wordt nog een stevige zoektocht en er zijn natuurlijk diverse strategieën te voeren. Wil je meehelpen dit handen en voeten te geven laat het me vooral weten.
Kan het nog mooier?
Ik ben al een beetje uitgegaan van een rooskleurig succes (stevig marktaandeel) maar er zijn natuurlijk nog andere manieren om de prijzenpot te spekken. Ook daar zijn de bestaande loterijen erg goed in geworden. Denk aan bedrijven die aanhaken met eigen acties zoals gratis diensten als losse prijs maar ook als extra prijs bovenop de geldprijs. Denk aan diverse diensten, zorgverzekeringen, telefoon, internetdiensten, OV, zonnepanelen, isolatie, energie, life coaching…
De loterij is het middel om een hoop geld binnen te halen (meer dan welke crowdfunding dan ook) en de mensen die het geld uiteindelijk winnen, waar nodig, bij te staan hun weg te vinden. Van klein tot groot. Dus ook denken in netwerk, verbinden met de juiste mensen, enz.
Feedback?
Ben natuurlijk super enthousiast over de potentie en overtuigd dat het transformatief zal zijn voor Nederland en het dé “proof of concept” wordt voor het uiteindelijk uitrollen van het onvoorwaardelijke basisinkomen over heel Nederland.
Maar wat vind jij? Ben ik aan het luchtfietsen of…
Tekening van Jeroen Blok
0