Daar ging het gesprek over in Pakhuis de Zwijger. De discussie rondom basisinkomen is meer aanwezig dan ooit in Nederland en ook wereldwijd. Zo hebben we het referendum gehad in Zwitserland. Heeft de politiek net groen licht gegeven voor een meer verplichtingsvrije bijstand bij een aantal gemeentes (selecte groep mensen). Hebben we een crowdfunding initiatief die nu twee mensen van een basisinkomen voorziet en werkt naar een derde. En zijn er genoeg stemmen voor het burgerinitiatief basisinkomen 2018 om het op de politieke agenda te krijgen.
Maar de echt grote experimenten zoals ze er in een ver verleden (wereldwijd) ooit geweest zijn blijven uit. Wat houd ons tegen om het te doen? Wat gaat er veranderen in de samenleving als onvoorwaardelijk basisinkomen bestaat? Dat zijn slechts enkele vragen die vaak ondersneeuwen door de discussie over betaalbaarheid en het mogelijke verlies aan werkethos. Het is belangrijk dat het publieke gesprek breder en dieper wordt.
Deze woensdagavond was een poging daartoe en dus voor mij een moment om mijn oor te luister te leggen. Zeker ook omdat ik een vorig gesprek uit 2014 ook had bezocht en wel wilde weten waar we nu staan.
https://vimeo.com/174636199
Uiteindelijk waren mijn verwachtingen te hoog. Het is ook moeilijk om in een uur echt de diepte in te gaan na wat introducties. Het blijft meer een aanzetje tot. Maar voor ieder die zich met het basisinkomen bezig houd is het toch zeker de moeite waard om te gaan kijken.
Wat heb ik nog opgestoken?
- Dat onze wetten niet getoetst hoeven te worden aan de grondwet. Dat vond ik een behoorlijke klap in het gezicht. WTF!
- Dat het al gauw een witte mannen discussie is en dat Liesbeth dat maar weer eens letterlijk benoemde maar ook erg voelbaar maakte in het gesprek.
- Dat het enige kritisch geluid, Raymond Gradus, stelt dat we niet naïef uit dienen te gaan van het goede in de mens. Hij maakt zich dan ook hard voor een participatie-inkomen. Zijn betoog kun je terugkijken in bovenstaande video (vanaf 35 minuten) en voor meer info is dit artikel zeer verhelderend. Ik ben het niet met ‘m eens.
- Dat Duitsland al decennia lang veel diepgaandere gesprekken heeft maar dat het publieke gesprek pas nu een beetje loskomt en het daarvoor vooral een onderwerp was voor de intellectuelen.
- Dat we nog ver weg van werkelijk grootschalige experimenten waar we de echte sociale gevolgen kunnen meten. Niet alleen voor de betrokkene zelf maar ook voor zijn sociale en economische kringen er omheen. Misschien toch tijd voor de basisinkomen loterij? :)
- Dat Groen Links (als ik Liesbeth mag geloven) radikale experimenteren als dé methodiek ziet om onze samenleving duurzaam en socialer te krijgen. Wordt nu erg nieuwsgierig naar hun verkiezingsprogramma, want tot nu toe is de politiek juist de belemmerende factor.
- Dat er nog heel wat water door de Rijn moet stromen voordat mensen dit onderwerp en in bredere zin menselijke waarden werkelijk vrij van vooroordelen kunnen omarmen en durven te handelen op vertrouwen en toekomst bestendigheid.
- Dat er meer gesprekken moeten komen die werkelijk bouwen op elkaar zodat we die noodzakelijk verdieping ook werkelijk krijgen en dat dat een huzarenstukje is.