Woningcoöperaties in de nieuwe tijd

Vandaag kreeg ik voor de tweede keer de uitnodiging om mee te doen aan een onderzoek van Eigen Haard over de bedrijfsstrategie over 4 jaar. Uitgezet bij huurdersverenigingen, bewonerscommissies1, woningzoekenden, gemeenten, collega-corporaties en medewerkers.

Dit jaar herzien we onze koers voor de komende vier jaar. We moeten kiezen waar we de huurinkomsten aan besteden. Moeten er woningen bij gebouwd worden? Moeten de huren omlaag? Moeten we de buurten de komende jaren voorrang geven? Of kiest u iets anders? We horen het graag!

Maar het onderzoek van 10 minuten was van dusdanige kwaliteit dat het moeilijk was zonder negatief gevoel te kiezen. Heb ook ernstig getwijfeld of ik het überhaupt zou opsturen. Eigen Haard heeft veel te veel ruimte om de uitkomsten “verkeerd” te interpreteren. Elke stelling en keuze kun je van een andere gezichtspunt invliegen. Dus zijn verkeerde conclusies gemakkelijk te trekken.

Gelukkig was er ook een opmerkingen veld dus nam ik die ruimte en heb ik mijn zorgen geuit en deelde ik mijn gedachten over de rol die iedere Woningcoöperatie (WC) zou moeten gaan spelen voor de komende decennia.

Mijn gedachten over de nieuwe koers

Als WC’s nu niet verder kijken dan ontroerend goed en het verhuur ervan dan zal het haar sociale functie verliezen. Met uiteindelijk resultaat dat mensen met een laag inkomen zich geen woning meer kunnen veroorloven. De tijd is voorbij dat het hebben van ontroerend goed + huurders je sociale doelen realiseert.

Op dit ogenblik gaat er meer dan 50 procent van het inkomen op aan wonen gerelateerde kosten. Dat is exorbitant hoog en gaat alleen maar stijgen2, juist voor mensen met een laag inkomen.

Om hier grip op te krijgen wordt het tijd dat WC’s voor 100% hun sociale rol pakken en hun naam eer aan doen. Dat het haar vleugels uitslaat voorbij het zorgen voor betaalbare woningen. Het moet gaan voor betaalbaar wonen. En dat is een heel groot verschil. Dat gaat over duurzaamheid, het huishoudboekje, de energierekening en de energie transitie, het gevoel van eigenwaarde, samenhorigheid in de buurt, begrip, menselijkheid, vertrouwen, enz.

Dit is heel andere relatie tussen WC’s en zijn bewoners dan nu het geval is. En hoe de organisaties nu zijn georganiseerd. Nu is het voornamelijk de (argwanende) huisbaas. In de nieuwe situatie doe je je naam meer eer aan als een werkelijke COOP met leden. En verbind je actief je lot met het lot van je leden en ben je en maak je samen een gemeenschap. Zijn je belangen gelijk. Kijk je als WC veel holistischer naar je werkzaamheden.

Is duurzaamheid niet een extra kostenpost maar een garantie voor betaalbaar wonen. Is circulair zijn niet een ingewikkelde organisatorische rompslomp maar een manier om juist meer kostendekkend te worden en je impact op de aarde te minimaliseren en zo de samenleving waarin je leden wonen inclusiever en veiliger maakt. Is holistisch denken niet complex maar juist de manier om onduidelijkheid in tijden van transitie het hoofd te bieden en flexibel mee te kunnen bewegen. Zijn de gebouwen die je beheerd uiteindelijk slechts een middel en staat de mens, de samenleving en de aarde centraal.

En je ziet dit soort COOP’s opkomen. Ze springen het gat dat de huidige WC’s laten liggen. Zou zo zonde zijn als ze met hun kapitaal, ervaring en sociale historie niet meer werkelijk van waarde kunnen zijn in de nieuwe tijd.