Het algemene belang dienende services inkopen via commerciële bedrijven is een beetje hoe we het doen tegenwoordig. Marktwerking noemen we dat. De belofte is dat het ons betere service brengt voor minder belastingcenten.
Lijkt niet echt zo te werken. Kijk maar naar de gezondheidszorg. In mijn beleving (en die van anderen) is het juist vragen om moeilijkheden. Als je ze alleen maar laat concurreren op prijs gaat dit altijd ten koste van de belangen die het behoorde te dienen, hoe goed je deze ook probeert vast te leggen in contracten. Onderstaande is weer een tragisch voorbeeld ervan.
Fixbrigade: hét alternatief voor doorgeslagen marktwerking
Imme Ruarus & Tessel van Leeuwen – 21 december 2023 – link
Bij het verduurzamen van buurten en wijken kiest de gemeente Amsterdam nu voor een commerciële partij uit een andere stad, die de tender wist te winnen. Niet zo gek, vinden Tessel van Leeuwen en Imme Ruarus van Waag Futurelab. Een klassieke valkuil voor de overheid om te vertrouwen op marktwerking terwijl lokale samenwerking over het hoofd wordt gezien.
Het begon als een mooi bottom-up initiatief voor mensen met een smalle beurs. Hoe kun je die mensen zo snel mogelijk helpen bij besparing terwijl de energieprijzen de pan uit stijgen. Goed voor het algemeen belang en het persoonlijke belang. Want we hebben nogal een uitdaging voor ons liggen. Dit waren non-profit organisaties en de gemeente die de handen ineen sloegen. Het was een groot succes. En dus wilde iedereen er mee door. De fixbrigades stonden ongeduldig te trappelen om op te schalen.
Maar toen moest het worden aanbesteed. En dan kunnen die non-profit organisaties niet gelijkwaardig mee. En zo gaan dit soort tenders bijna altijd naar een commerciële partij.
Die staat verder weg van de oorspronkelijke maatschappelijke belangen, verder weg van de mensen en de gemeenschap die ze behoren te helpen. En hebben uiteindelijk (en vanzelfsprekend) één belang boven al het andere: winst.
En zo gaat het niet meer over wat de ene mens doet voor de andere. Niet meer over samenhorigheid, maar over abstracte prestatieafspraken. En gaat de papieren werkelijkheid boven de daadwerkelijke.
7